Bảo tàng & Điểm đến khác

Khuê Văn Các trong lòng Nam Định

Đại lễ “1000 năm Thăng Long- Hà Nội” là một sự kiện văn hoá lớn của đất nước nhằm tôn vinh thủ đô ngàn năm tuổi. Rất nhiều công trình văn hoá nghệ thuật được xây dựng để kỷ niệm sự kiện trọng đại này. Một trong những tác phẩm nghệ thuật không thể không nhắc tới là Khuê Văn Các “xanh” của nghệ nhân Nguyễn Thanh Vân - người làng Vị Khê, xã Điền Xá, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định.

Khuê Văn Các Hà Nội là một công trình độc đáo, đã trở thành biểu tượng của Thăng Long xưa và thủ đô Hà Nội ngày nay. Địa danh này được xây dựng năm 1805 dưới đời vua Gia Long triều Nguyễn do Tổng trấn Bắc thành là Nguyễn Văn Thành làm chủ sự nằm trong khuôn viên Văn Miếu Quốc Tử Giám. Gác nhỏ, kiến trúc giản dị nhưng tao nhã, đặc biệt lại được chọn dựng giữa những cây cổ thụ xanh tốt, cạnh giếng Thiên Quang đầy nước trong in bóng gác. Xưa kia, Gác Khuê Văn vốn là nơi dùng để họp bình những bài văn hay của các sĩ tử đã thi trúng khoa thi hội. Ngày nay, Khuê Văn Các cùng với Văn Miếu-Quốc Tử Giám là nơi tham quan của du khách trong và ngoài nước đồng thời cũng là nơi khen tặng cho học sinh xuất sắc, tổ chức hội thơ hàng năm vào ngày rằm tháng giêng.

Từ hình tượng đó nghệ nhân Nguyễn Thanh Vân đã xây dựng tác phẩm mô phỏng về Khuê Văn Các tại làng cây cảnh Vị Khê. Vị Khê là làng hoa cây cảnh có lịch sử lâu đời, ông tổ làng nghề là Thái uý Tô Trung Tự làm quan dưới hai triều đại Lý- Trần. Với lịch sử 800 năm tồn tại, hoa cây cảnh Vị Khê đã tô điểm cho biết bao công trình. Thủa ban đầu, địa danh này là nơi cung cấp hoa cây cảnh cho Hành cung Thiên Trường. Tới nay, sản phẩm của làng Vị Khê đã đi suốt từ Bắc vào Nam, ra cả nước ngoài, xuất hiện từ những nếp nhà trong thôn xóm tới các cao ốc hiện đại của phố thị. Tiếp nối tinh hoa của làng nghề truyền thống, nghệ nhân trẻ Nguyễn Thanh Vân đã kế thừa và phát huy, sáng tạo ra công trình đặc sắc Khuê Văn Các “xanh”.Ý tưởng này đã được tác giả ấp ủ từ lâu “với mong muốn đưa thiên nhiên hoà cùng dòng thời gian, cùng lịch sử làm một Khuê Văn Các có sự sống”.

Theo tác giả, nếu như đạt được kích thước thật thì phương án khi hoàn thiện phần di chuyển sẽ không khả thi mà nhỏ quá thì lại không mang được tính hoành tráng của tác phẩm. Sau khi cân nhắc, tác giả quyết định chọn kích thước phù hợp, vừa giữ được vẻ hoành tráng của tác phẩm, vừa có thể di chuyển được để thực hiện. Tổng chiều cao của tác phẩm là 7,5m, chiều rộng của tác phẩm là 4m x 4m, chiều cao của tầng dưới là 2,6m (xe 12 chỗ qua được), sàn làm bằng gỗ thông cho phép 10 người ngồi trên uống trà được. 

Việc phác thảo dựng hình tác phẩm, khâu chọn và chuẩn bị vật liệu là điều rất quan trọng. Trước tiên là việc dựng khung, vì tác phẩm khá lớn nên bộ khung được chọn làm bằng típ nước. Cây để dựng tác phẩm phải là cây trồng từ khi còn bé có bộ rễ khoẻ, có sức sống cao khi di chuyển phải đảm bảo được sự sống, lá nhỏ, dăm lá cứng và dày có độ vươn cao, thân cây cứng để chống chọi với gió bão, bốn mùa không bị rụng lá. Từ những yêu cầu đó, tác giả cho biết chất liệu cây không thể nào khác ngoài dòng cây sanh cổ truyền của làng Vị Khê. Sau khoảng 8 năm, tác phẩm đã cơ bản hoàn chỉnh về phần cốt, bắt đầu nuôi dăm để tạo độ nét, cho đến nay theo tác giả, tác phẩm đã hoàn chỉnh được 95% theo ý muốn.

Nghệ nhân Nguyễn Thanh Vân là con trai út của cố nghệ nhân Nguyễn Văn A, người đạt danh hiệu “Bàn tay vàng” và là một trong những người đầu tiên sáng lập Hội sinh vật cảnh Việt Nam. Phát huy truyền thống gia đình cùng với tâm huyết và bàn tay tài hoa khéo léo, nghệ nhân Nguyễn Thanh Vân đã sáng tạo nên một tác phẩm để đời.

Đến làng cây cảnh Vị Khê, du khách sẽ thấy Khuê Văn Các “xanh” nổi bật lên giữa biết bao các tác phẩm từ cây xanh khác. Thăm nhà nghệ nhân Thanh Vân, leo lên “Gác Khuê Văn” thưởng thức tách trà ướp hương ngâu giữa bốn bề xanh ngát tạm quên đi sự ồn ào náo nhiệt của chốn phù hoa đô hội. Khuê Văn Các Hà Nội gần 200 năm tuổi thì Khuê Văn Các “xanh” Vị Khê cũng đã được 10 năm tuổi. Rất nhiều đoàn khách trong và ngoài nước tới thăm quan tác phẩm đặc sắc này. Vừa qua tác phẩm đã vinh dự đạt danh hiệu “Sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh hoa làng nghề 2009” do Hiệp hội làng nghề Việt Nam trao tặng.Trong thời gian tới tác phẩm cây cảnh nghệ thuật tạo hình “Khuê Văn Các” đang được làm hồ sơ đề nghị Guinness Việt Nam công nhận là công trình mô phỏng Khuê Văn Các bằng cây xanh lớn nhất. Đây không chỉ là vinh dự lớn của nghệ nhân Nguyễn Thanh Vân nói riêng mà còn là niềm tự hào của Làng cây cảnh Vị Khê, của Nam Định nói chung.

(Nguồn: dulichnamdinh.com.vn)


 

 

Ý kiến của bạn

Tiêu đề *
Email *
Nội dung
Mã bảo vệ *